تهیه و تنظیم : امید امامی
اصول کلی
۱ – یادگیری
۲ – تدریس
اصول کلی اسکی و اسنوبورد فعالیت هایی هستند که در هوای آزاد و به عبارت دقیق تر در دل طبیعت انجام می گیرند. ویژگی های این محیط ارتفاع زیاد، سرما، تغییرات دما، تغییرات ناگهانی هوا و … است که شاگردان معمولاً با آنها آشنا نیستند. اسکی و اسنوبورد توسط تعداد زیادی از علاقمندانی انجام می گیرد که معمولاً از آمادگی جسمانی لازم برخوردار نیستند.
علاقمندان معمولاً در طول تعطیلات و اواخر هفته به این فعالیت ها می پردازند و برای آنها جنبه تفریحی اهمیت بیشتری از جنبه ورزشی و قهرمانی آن دارد بدین لحاظ است که مربی برای جالب کردن کلاس خود باید به پرنشاط کردن کلاسش توجه خاص نماید
۱- یادگیری
* سه روش یادگیری
* یادگیری با اجرای حرکت
* یادگیری از طریق توضیح شفاهی
برای آموزش کودکان اغلب از روش های ۱ و ۲ استفاده می شود.
۱-۲ – عوامل تسهیل کننده یادگیری
۱-۲-۱ انگیزه
* خستگی جسمانی
* هوای بد
* محیط نامناسب کلاس یا رابطه بد شاگرد با مربی
۱-۲-۲ – شناخت چگونگی پیشرفت
وقتی شاگرد متوجه شود که جزو بهترین های کلاس است یا این که می تواند یک تمرین جدید را به خوبی انجام دهد، انگیزه اش برای یادگیری افزایش می یابد.
۱-۲-۳ – مقدار کار
مقدار کار یا تعداد تکرار هر تمرین فوق العاده اهمیت دارد (به همین خاطر باید تمرین را به نحوی سازماندهی کرد که شاگردان برای اجرای یک تمرین زیاد انتظار نکشند و تقریباً همگی همواره در حال تحرک باشند.
۱-۲-۴ – تکرار
برای آن که حرکتی خودکار شود یعنی فرد بتواند بدون آن که فکر کند آن حرکت را انجام دهد، باید دست به تکرار حرکت زد. لیکن توجه کنید که تکرار بیش از حد شاگرد را دلزده می کند و انگیزه اش از بین می رود.(برای اجتناب از این حالت باید شرایط کار را تغییر داد. تغییر زمین، پرش، بازیهای مختلف، عبور از داخل دروازه ، مسابقه بین شاگردان، تغییر شعاع پیچ)
۱-۲-۵ – ترتیب و توالی تمرینات
آموزش باید تدریجی و مرحله به مرحله باشد. هر تمرینی باید مقدمه ای بر تمرین بعدی باشد.(برای مثال : کار تعادلی روی یک پا قبل از کار تعادلی روی دو پا انجام می گیرد، یا تمرین برگ خزان مقدمه ای است برای تمرین دراپاژ.
۱-۳ – مراحل پیشرفت
پیشرفت مبتدی با گذر از چند مرحله حاصل می شود:
* کسب تعادل
* حرکات عضلانی جدید : استقلال عضلانی
* هماهنگی عضلانی
* خودکار شدن حرکات مورد نظر
۱-۳-۱ – کسب تعادل
* مرحله ۱ : تعادل استاتیک – مبتدی در حال توقف سعی می کند تعادل خود را روی اسکی یا اسنوبورد بدست آورد.
* مرحله ۲ : تعادل مجدد – اسکی باز یا اسنوبوردری که کمی تجربه کسب کرده است موفق می شود تعادلی را که بهم خورده مجدداً کسب کند (مثلاً با استفاده از حرکت دستها هنگام عبور از قوز برفی)
* مرحله ۳ : مقابله با عدم تعادل آتی – اسکی باز یا اسنوبوردر قبل ازرسیدن به عامل محل تعادل، خود را آماده می کند.
۱-۳-۲ – استقلال عضلانی
مرحله ۱ : مبتدی برای انجام یک حرکت، تمام عضلات بدن خود را به کار می اندازد و بدین لحاظ انرژی زیادی مصرف می نماید.
مرحله ۲ : اسکی باز یا اسنوبوردر با تجربه تنها آن عضلاتی را که بایدحرکتی را انجام دهند بکار می گیرد و بدین لحاظ انرژی کمتری مصرف می کند و حرکت را بهتر انجام می دهد.
۱-۳-۳- هماهنگی عضلانی
مرحله ۱ : مبتدی حرکت را انجام می دهد ولی حالت بدن وی حفظ نخواهد شد یا حرکت بموقع انجام نخواهد گرفت.
مرحله ۲ : اسکی باز یا اسنوبوردر با تجربه به حرکت را به شیوه ای هماهنگ (چه از نظر حالت بدن و چه از لحاظ هماهنگی با شرایط) انجام خواهد داد.
۱-۳-۴ – خودکار شدن
مرحله ۱ :
اسکی باز یا اسنوبوردر باید در مورد هر حرکتی که می خواهد انجام دهد، فکر کند. او اطلاعات حرکتی کمی بدست می اورد به عبارتدیگر اطلاع درستی از محل قرار گرفتن قسمت های بدنش کسب نمی کند و لذا مجبور است حالت بدنش را با چشم کنترل کند. * مرحله ۲ :کلیه حالاتی که بدن باید بگیرد برای اسکی باز یا اسنوبوردر شناخته شده است و حرکات را (به یمن تکرار زیاد قلبی) بطور خودکار و بدون فکر کردن انجام می دهد. درک حرکتی او بهتر شده است.
بنابراین می تواند چشم خود را به موانعی که درجلویش خواهند آمد بدوزد و خود را برای مقابله با آنها آماده سازد.
۲- تدریس
۳- -۱- درس دادن یعنی ارتباط برقرار کردن
۴- شاگرد می خواهد یادبگیرد و مربی می خواهد به او کمک کند تا در محیطی در حال تغییر مداوم پیشرفت کند.
۵- بنابراین درس دادن یعنی ایجاد ارتباط بین ۳ عنصر شاگرد، مربی و محیط
۶- الف – شاگرد
۷- شخصیت
۸- تجربه
۹- وضعیت جسمانی
۱۰- تکنیک
۱۱- ب- محیط
۱۲- تکنیک بازی
۱۳- وسایل
۱۴- سرما،باد، ارتفاع ،برف
۱۵- مربی
۱۶- شخصیت
۱۷- دانش
۱۸- ارتباطات
۱۹- برای آن که مربی ارتباط خوبی با شاگردان خود برقرار کند، باید از تمام توانایی های خود برای ایجاد رابطه و پرنشاط کردن این رابطه استفاده کند تا به این نتایج برسد:
۲۰- شنوندگان خوب
۲۱- انگیزه قوی شاگردان
۲۲- حرف شنوی خوب شاگردان
۲۳- شناسایی خوب شاگردان
۲۴- ۲-۲-نقش مربی
۲۵- مشخص کردن هدفی که باید به آن رسید
۲۶- توضیح مراحل تکنیکی که برای رسیدن به هدف باید از آنها عبور کرد
۲۷- ۲-۲-۲- کمک به سازماندهی پرتحرک تمرین
۲۸- استفاده از حرکت یادگرفته شده قبلی برای توضیح و آموزش حرکات جدید
۲۹- کمک به کنترل و ارزیابی پاسخ حرکتی شاگرد به درس جدید
۳۰- دادن معیارهای قابل درک به شاگرد برای انکه آیا حرکت را درست انجام داده یا نه ؟ ۳۱- * تصحیح حرکت ( استفاده از ویدئو)
۳۲- ۲-۲-۳ – تحلیل و تصحیح اشکالات
۳۳- معمولاً بهتر است ادای اشکال را درآورد و سپس حرکت درست را نشان داد تا این که یک توضیح مفصل تکنیکی در مورد مسأله ایراد کرد.
۳۴- فراموش نکنیم عواملی ممکن است جلوی پیشرفت شاگرد را بگیرند و یا حتی باعث پس رفت او شوند. عمده ترین این عوامل عبارتند از :
۳۵- احساس ترس یا کاهش انگیزه
۳۶- سرعت کم یا بیش از حد شاگرد
۳۷- شرایط محیط : سرما، باد، مه
۳۸- خستگی
۳۹- ۲-۲-۳-۱ – تصحیح با اجرای حرکت
۴۰- با دادن یک هدف روشن و بدون ابهام به شاگرد، وی معمولاً می تواند به تنهایی به حرکت صحیح برسد. برای این کار تمرینات قابل فهمی به او بدهید تا خود او زود متوجه شود آیا تمرین را درست انجام می دهد یا خیر.
۴۱- یادگیری با اجرای حرکت تواناییهای انطباق پذیری شاگرد با محیط و شرایط را افزایش می دهد.
۴۲- ۲-۲-۳-۲- تصحیح با تقلید
۴۳- قبل از اینکه مربی حرکت اشتباه شاگرد را تقلید کند، باید حرکت را توضیح و سپس نشان دهد.
۴۴- توضیح –>نمایش–>تقلید –>تصحیح
۴۵- توضیح باید کوتاه باشد و روی ۲ جنبه تکیه کند:
۴۶- – جنبه سازماندهی (چه پیستی ، چه جهتی، نقطه شروع، نقطه پایان …)
۴۷- – جنبه تکنیکی، توضیح تصویری بدهید تا شاگرد بتواند حرکت را در ذهنش تصور کند
۴۸- – نمایش باید بتواند ریتم حرکت را نشاندهد ومکانیسم حرکت را طوری به او نشان دهد که بتواند آن را تکرار کند. هدف این نیست که شاگرد حرکت را ۱۰۰% درست انجام دهد بلکه مهم آن است که به اجرای درست حرکت نزدیک شود.
۴۹- – تصحیح باید حرکت را به زبان تصویری ساده به نمایش بگذارد. شاگرد در صورتی که چندین بار حرکتی را اجرا کرده باشد آن وقت بهتر متوجه تصحیحاتی می شود که مربی عنوان می کند.
۵۰- همیشه سعی کنید کلامتان تشویق آمیز و مثبت باشد برای مثال باید گفت : زانوهایت را بیشتر خم کن . «نباید گفت » زانوهایت خیلی صاف هستند.
۵۱- همیشه باید قبل از اشاره به اشکالات،به نقاط قوت شاگرد در حرکت مورد نظر اشاره کرد. ۵۲- یک نمایش خوب نمایشی است که طی آن ریتم، سرعت و انرژی که اساس همه فعالیتهای ورزشی است نشان داده شود.
۵۳- روش و کیفیت آموزش به شدت بستگی به مربی دارد( یعنی عامل انسانی). تحرک و نشاطی که مربی به کلاسش می دهد نقش اساسی در موفقیت تدریس و پیشرفت شاگردان دارد و همین خصوصیات است که شاگرد را مجدداً به سوی کلاس یک مربی جلب می کند.