پیام منطقه ای روستایی را شامل میشود که در بخش مرکزی شهرستان مرند و در دامنه ارتفاعات رشته کوه میشو واقع شده و از مرتفع ترین گردنه های حد فاصل مسیر تبریز به مرند می باشد . نام قدیمی پیام (یام) میباشد که هم اکنون نیز همین نام در گفتگو های محاوره ای مردمان آذربایجان شرقی و غربی بر زبان ها جاری است، با گذر زمان نام “یام” از سوی فرهنگستان ایران به “پیام” تبدیل گردید.
این منطقه با قرارگیری در دامنه رشته کوههای میشو و با زمستانی پربرف و بهاری سرسبز، از طبیعی بکر و زیبا برخوردار بوده و از دیرباز محل طبیعت گردی و کوه پیمایی و همچنین ورزش اسکی مردم استان بوده است.
اسکی ، در آذربایجانشرقی دیرینهای دهها ساله دارد .پیست اسکی یام “پیام” نیز یکی از قدیمیترین پیستهای اسکی کشور است که شاید جزء معدود پیست های اسکی کشور است که سالها میزبان شایستهای برای ورزشکاران و علاقه مندان اسکی و مکانی برای پرورش استعدادهای این رشته بوده و از اهمیت خاصی در استان آذربایجان شرقی برخوردار است.
درخصوص قدمت و سال تأسیس پیست اسکی یام ، روایات و اسناد مختلفی در دست است. برخی افتتاح پیست اسکی یام را به سال ۱۳۴۸ نسبت میدهند. اسنادی در دست است که محدوده اراضی پیست اسکی یام از سال ۱۳۴۴ مشخص گردیده و فعالیتهای عمرانی آن از همان سال آغاز گردیده است. محدوده و وسعت رسمی پیست اسکی براساس اسناد حدود ۳۲ هکتار بوده که در شرایط فعلی وسعت باقیمانده از آن بطور قطعی مشخص نبوده و حصارکشی نشده است!
بدیهی است به مرور زمان و بنابه دلایلی از جمله عدم اعتبار مالی لازم بمنظور حصارکشی اراضی پیست ، ورود غیر قانونی کشاورزان بومی منطقه به محدوده قانونی و رسمی پیست بمنظور کشاورزی (در فصول غیر زمستان) و دیگر موارد ، بنظر می آید از محدوده و وسعت اولیه پیست کاسته است.
حسین فرشاد از دبیران پرسابقه و پیشکسوت اسکی شهرستان مرند در خاطرات خود می گوید :
تا جائی که بخاطر دارم ، از سال ۱۳۴۳ که در روستای یام معلم بودم ، ورزش اسکی در پیست یام مرند با حضور تعدادی از اسکی بازان تبریز بعمل می آمد که آن ایام ، مکانی فاقد امکانات و بالابر و … بود و اکثرا جنبه تفریحی داشت.
بعدها ، تعدادی از دانش آموزان و جوانان روستای یام به تقلید از اسکی بازان ، با کفش ها و چوبهای اسکی که خودشان از تخته های معمولی ساخته بودن ، در دامنه های برف گیر میشو یا محل پیست یام فعلی اسکی میکردند.
در یکی از روزهای جمعه که استاندار وقت آذربایجان نیز در پیست اسکی یام تشریف داشتند، اسکی دانش آموزان دبستان یام با وسایل ابتدائی که خود ساخته بودند ، مورد توجه ایشان واقع شد و دستور داد این دانش آموزان روز جمعه هفته آتی در پیست اسکی شبلی تبریز حضور یابند (البته اطلاع دقیقی از چگونگی و وضعیت پیست اسکی شبلی در دست نیست. ولی اکثر اسکی بازان تبریزی آن دوران ، جهت اسکی به آن منطقه نیز می رفتند).
به دستور استاندار وقت ، خودروئی از طرف پادگان مرند در اختیار این دانش آموزان به سرپرستی اینجانب حسین فرشاد و آقای داریوش سهرابی که هر دویمان معلم و شاغل در دبستان پیام مرند بودیم ، قرار گرفت و روز جمعه مقرر به پیست اسکی شبلی تبریز رفتیم و در آنجا نیز اسکی این دانش آموزان با وسایل بسیار ابتدائی دست ساز خودشان ، مورد توجه حاضرین و مسئولین مربوطه قرار گرفت.
در پایان روز ، به دستور استاندار به هر کدام از این دانش آموزان پاداش نقدی داده شد و همچنین دستور داد تا تعداد ده جفت کفش اسکی مدرن آن روز را یه عنوان جایزه در اختیار هیئت اسکی مرند قرار دهند تا مورد استفاده دانش آموزان قرار گیرد. چند روزی نگذشت که این جوایز تحویل هیئت اسکی مرند گردید که از آن پس مورد استفاده عموم علاقه مندان قرار گرفت و کم کم تعدادی از ورزشکاران و کوهنوردان مرند نیز به این ورزش علاقه مند شده و روزهای جمعه بطور معمول در این پیست حاضر شده و به ورزش اسکی می پرداختند. بنده هم جزو این اسکی بازان بوده و یکبار هم در مسابقه سرعت در پیست یام ، موفق به کسب مقام سوم شدم. در طی سالیان متمادی بطور فعال به آموزش نوآموزان اسکی پرداختم و چند سالی نیز افتخار سرپرستی هیئت اسکی و کوهنوردی مرند را بعهده داشتم.
جناب آقای حسین فرشاد که از اساتید و پیشکسوتان اسکی شهرستان مرند میباشند ، عمری را به تعلیم و تربیت فرزندان این مرز و بوم سپری نموده و در شرایط کنونی ، بازنشسته و ساکن شهر مرند میباشند.
از خاطرات ایشان چنین مینماید که محل فعلی پیست پیام در اوایل دهه ۱۳۴۰ مورد شناسائی برخی اسکی بازان قرار گرفته و آمد و شد های این اسکی بازان به منطقه ، مقدمات لازم را بمنظور اختصاص منطقه بعنوان پیست اسکی ، فراهم نموده است.
برپائی و بهره برداری از اولین تله اسکی این پیست در همان دهه ۱۳۴۰ صورت گرفته که فعلا مستنداتی از تاریخ دقیق آن در دست عموم نیست. این تله اسکی یا بالابر بشقابی در همان مسیر اولیه خود ، بطور متمادی و بدفعات مورد بازسازی قرار گرفته و درحال حاضر ، در محوطه مدرسه اسکی پیست پیام بمنظور استفاده نوآموزان و دیگر مبتدیان مورد بهره برداری است.
با استقبال روز افزون علاقه مندان و اسکی بازان استان و به تبع آن رونق گرفتن تنها پیست اسکی منطقه آذربایجان شرقی ، نیاز به نصب و بهره برداری از بالابرهای دیگر و گسترش محدوده پیست اسکی به اراضی و دامنه های همجوار ، بیش از پیش احساس شد و مراتب توسعه و تجهیز پیست به بالابرهای دوم و سوم تا ارتفاعات بالاتر پیست ، فراهم گردید.